CZYTELNIA > WITAMINY źródło zdrowia i urody

Witaminy zostały odkryte prawie sto lat temu. Są składnikami niezbędnymi w żywieniu człowieka dla normalnego przebiegu wielu procesów, które zachodzą w jego organizmie. Są one wytwarzane przede wszystkim przez rośliny, a w drugiej kolejności przez drobnoustroje. Ludzie nie mają zdolności ich syntetyzowania, a ponieważ nie mogą bez nich żyć ,muszą otrzymywać je w postaci gotowej, głównie z pożywieniem.

Nadmiar lub brak odpowiednich witamin w organizmie prowadzi do zaburzeń nazywanych odpowiednio: hiperwitaminozą i awitaminozą. Obecnie właściwie nie stwierdza się w naszym kraju chorób, wynikających z niedoboru składników odżywczych – szkorbutu, pelagry, choroby beri-beri, krzywicy lub niedoborów białkowo-energetycznych. Zdarzają się jednak tzw. utajone niedobory witamin i składników mineralnych. Dotyczą one zwłaszcza grup zwiększonego ryzyka, do jakich należą osoby zestresowane, palące papierosy, regularnie uprawiające sport i zażywające pigułki antykoncepcyjne, a także dzieci i młodzież, kobiety ciężarne i matki karmiące oraz ludzie w podeszłym wieku, cierpiące na różne choroby przewlekłe, zwłaszcza choroby przewodu pokarmowego. U tych ostatnich wyraźnie zmniejsza się przyswajalność składników odżywczych zawartych w pożywieniu. Poprawa sposobu żywienia i stanu odżywienia tych osób powinna polegać przede wszystkim na właściwym doborze składników odżywczych, zawartych w produktach spożywczych. Niezależnie od takiego postępowania, w krajach rozwiniętych i rozwijających się gospodarczo, stosowana jest poza suplementacją, także fortyfikacja, czyli wzbogacanie żywności np. wzbogacanie soli kuchennej w jod, produktów zbożowych i mąki w witaminy z grupy B, soków owocowych oraz warzywnych w witaminę C.
 

Rodzaje witamin
 

Witaminy na skalę przemysłową otrzymuje się na drodze metod syntezy chemicznej. Tylko w niektórych przypadkach stosuje się metody syntezy technologicznej. Do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach należą: witamina A, D, E i K. Ich nadmiar magazynuje się głównie w wątrobie, a nadmierna podaż może spowodować zatrucie, określane mianem hiperwitaminozy. Witaminy rozpuszczalne w wodzie, a należą do nich: witamina C
i witaminy grupy B, w przeciwieństwie do poprzednich wchłaniają się z przewodu pokarmowego niezależnie od obecności kwasów żółciowych i za wyjątkiem witaminy B12 nie są magazynowane w organizmie. Ich bardzo wysokie dawki mogą spowodować objawy uboczne np. w postaci wymiotów lub choroby nerek.
Syntetyczne postacie witaminy A znajdują zastosowanie w leczeniu łuszczycy i w trądziku. Jej źródła w pożywieniu – suszone owoce, marchew, przetwory mleczne, olej rybny, wątróbka.
Witamina D znajduje zastosowanie zewnętrznie także w leczeniu łuszczycy, a także w niewydolności nerek oraz w objawach niedoboru: zaparcia, zwiększona podatność
na infekcje, bóle kostne, upośledzony wzrost, zniekształcenie kości, zwłaszcza u niemowląt. Jej źródła w pożywieniu to: jaja, olej rybny, olej z wątroby dorsza, margaryna, przetwory mleczne. Głównym źródłem witaminy D jest ekspozycja na działanie promieni słonecznych.
Witamina E stosowana jest w chorobach układu krążenia, a także w niedoborach klinicznych (zespół złego wchłaniania). Jej źródła w pożywieniu to: zielone warzywa, margaryna, oleje roślinne.
Witamina C – wspomaga leczenie infekcji, szkorbut, proces leczenia ran. Jej źródła
w pożywieniu to: owoce cytrusowe, papryka, czarna porzeczka, wiśnie oraz ziemniaki.
Kwas foliowy znalazł zastosowanie w leczeniu anemii megaloblastycznej, małopłytkowości, zapobieganiu defektom cewy nerwowej płodu (400mg dziennie od chwili poczęcia do końca pierwszego trymestru ciąży). Źródła kwasu foliowego w pożywieniu – kasze, fasola, jaja, pieczywo pełnoziarniste.
Witaminy grupy B:
- witamina B1 – zapalenie nerwów, alkoholizm
- witamina B2 – kliniczne objawy niedoboru np. pęknięcia skóry, zapalenie języka, pieczenie i łzawienie oczu, zawroty głowy, drżenia rąk, zaburzenia koncentracji i pamięci, łysienie
- witamina B3 (PP) – kliniczne objawy niedoboru np. bóle głowy, osłabienie, utrata apetytu, drażliwość, a także: miażdżyca tętnic, obniżanie stężenia lipidów
- witamina B6 – anemia, dystrofia mięśniowa, neuropatia obwodowa
- witamina B12 – anemia złośliwa, zapobieganie defektom cewy nerwowej.
Witamina K znajduje zastosowanie w zapobieganiu chorobie krwotocznej. Jej źródła w pożywieniu to: pomidory, zielone warzywa, ziemniaki, kiełki soi.
Najwięcej naturalnych witamin znajduje się w owocach i warzywach. Niestety transport, przechowywanie ich, gotowanie lub mrożenie powoduje ich zniszczenie. Nasz styl życia oraz zanieczyszczenie środowiska sprawiają, że jesteśmy zmuszeni uzupełniać braki witamin i minerałów tabletkami. W aptece bez recepty znajdziemy wiele preparatów witaminowych, które można wybrać odpowiednio do swoich potrzeb.
 

Preparaty witaminowe:
- Monovitan C
- Vitaminum E
- Multi-tabs
- Vibovit (Bobas, Junior, pomarańczowy)
- Bodymax
- Bodymax Żeń-szeń
- Merz Spezial Dragees
- Centrum, Centrum Silver
- Capivit A+E mite, Capivit A+E forte.
 

Publikacja artykułu: 2003 r.